ریزش مو در مردان | علت و درمان

ریزش مو در آقایان در سنین مختلف و به دلایل مختلف روی می دهد، بنابراین افرادی که به دنبال درمان این مشکل می گردند ابتدا باید در جستجوی علت ریزش مو باشند. در این مقاله سعی داریم به توضیح دلایل اصلی ریزش مو و همچنین راهکار درمان یا ترمیم آن بپردازیم.  

علل اصلی ریزش موی آقایان

 ۱ الگوهای ریزش مردانه 

الف) عامل ژنتیک (وراثت) و تاثیر آن در ریزش موی مردان 

اغلب مردانی که از ریزش مو شکایت دارند در حقیقت از ریزش موی آندروژنیک یا الگوی ریزش مردانه رنج می برند. به این معنی که ریزش مو بعد از رسیدن به سن بلوغ آغاز می شود و با افزایش سن سرعت ریزش و نازک شدن تارهای مو شتاب می گیرد. این ریزش برای حدود 20% از آقایان در حدود 20 سالگی اتفاق می افتد  و نشانه های آن ممکن است به شکل نازک، بد فرم، بی‌حالت و کدر شدن مو‌ها بروز پیدا کند.

الگوی ریزش موی مردانه  معمولاً از سایر انواع ریزش متمایز است. در این الگو، ریزش مو از بالای پیشانی به ویژه در کناره‌های سر شروع می‌شود و موی فرد به شکل حرف انگلیسی “M” در می‌آید.  گاهی ریزش مو از فرق سر شروع می شود و نواحی پشت سر خالی شده و در نهایت این دو ناحیه طاسی به هم نزدیکتر شده و ناحیه طاسی به شکل حرف انگلیسی “U” در می‌آید. این طاسی ممکن است با افزایش سن بیشتر شود یا بعضاً در میانسالی کند و متوقف می گردد. رشد مو در بخش‌های مختلف بدن به شکل‌های مختلف می‌تواند تحت تاثیر قرار بگیرد. برای مثال موی صورت ممکن است رشد بیشتری داشته باشد درحالی که دیگر قسمت‌های بدن دچار ریزش مو شوند.

اگرچه بسیاری از افراد الگوی ریزش مردانه را به طور ژنتیکی از یکی از والدین به ارث می برند، اما این موضوع هنوز به صورت علمی کاملاً محرز نشده است که این ژن کم مویی چگونه انتقال می یابد؟  در موارد بسیار، شاهد هستیم که یکی از اعضای خانواده مشکل ریزش مو دارد، در حالی که موهای دیگری بسیار پرپشت است. این احتمال وجود دارد که شما ناقل ژن کچلی باشید ولی خودتان این مشکل را نداشته باشیدهم چنین این احتمال که شما استعداد کچلی را بیشتر از سمت مادر نسبت به سمت پدر به ارث برده باشید نیز، مورد قبول است. مهم است که به یاد داشته باشید ،که ژن کم مویی به تنهایی نمی تواند موجب ریزش مو شود، برخی هورمون ها و گذشت زمان، به کمک عامل وراثت می شتابند.

ب) عامل هورمونی

دی هیدرو تستسترون یا DHT هورمونی در رابطه با تستسترون است (DHT) این هورمون زمانی به وجود می آید ،که تستسترون در مجاورت آنزیمی به نام  "پنج آلفا ردوکتاز" واکنش نشان می دهد و به DHT تبدیل می شود.  . دی اچ تی درپوست، فولیکول‌های مو و پروستات یافت می‌شود. دانشمندان دریافته اند که افزایش دی‌هیدروتستوسترون و ریزش مو باهم در ارتباطند به علاوه افزایش حساسیت فولیکول‌های مو به دی‌هیدروتستوسترون  علت راه اندازی فرایند طاسی است. زمانی که فولیکول های مو در معرض DHT قرار می گیرند ، شروع به کوچک شدن می کنند و مویی که از این فولیکول ها رشد می کند، نازک تر و ضعیف تر است و بعد از گذشت مدتی، رشد تمامی موهایی که از این فولیکول ها به وجود آمده اند ، متوقف می شود. مردان، معمولا زمانی متوجه ریزش موهایشان می شوند که ، بیش از نیمی از موها در یک ناحیه ی مشخص در معرض DHT قرار گرفته اند. به نظر می رسد که DHT  به گیرنده ی آندروژن روی فولیکول مو متصل می شود. به وسیله ی یک سازوکار ناشناخته، با تحریک گیرنده، سبب کوچک شدن فولیکول ها می شود.

علت هنوز به خوبی مشخص نشده است که چرا DHT  برای رشد موهای بدن ضروری است اما برای رشد موی سر مشکل ساز است. 

ج) عامل زمان (سن) 

اثر گذاری DHTسریع و آنی نیست و اثر این هورمون بر روی فولیکول های مو ناگهانی اتفاق نمی افتد. گاهی زمان بسیار زیادی طول می کشد تا این هورمون بر روی فولیکول مو تاثیر کند و عوارض آن به چشم بیاید. میزان  DHT، عوامل ژنتیکی و سن همگی به اینکه ریزش مو چه قدر سریع اتفاق می افتد ، ربط دارند .

برخی مردان بخش وسیعی از موهایشان را قبل از 30 سالگی از دست می دهند ، در حالی که برخی دیگر تا اواخر دهه ی 30 یا 40 زندگی مشکلی نمی بینند. به طور کلی ، کسانی که مشکل الگوی ریزش مردانه دارند، متوجه دوره های ریزش موی آهسته یا سریع و یا دورانی اصلا بدون ریزش مو، خواهند شد.

۲  تاثیر اضطراب بر ریزش مو 

اضطراب می تواند باعث ریزش مو شود که البته معمولاً برگشت پذیر است. برخی دانشمندان بر این باورند که اضطراب روی افراد بدون وجود ژنِ الگوی ریزش مردانه تاثیری ندارد و در اینجا هم عامل وراثتی فرایند ریزش مو بر اثر استرس را  تسریع می­کند و موجب نوعی از ریزش مو به نام تلوژن افلوویوم شود که البته با رفع موارد استرس زا و گذشت زمان بهبود می¬یابد. استرس ناگهانی ناشی از حوادث ناگوار مانند از دست دادن عزیزان، تصادفات و حوادث، جراحی وسیع و یا شرایط زندگی سخت می‌تواند عامل ریزش مو در افراد باشد.

۳ مشکلات تیروئید و ریزش مو

تیروئید اندام بسیار کوچکی است اما کمک رسان اصلی برای فرایندهای سوخت وسازی بدن شما است. تیروئید هورمون های گوناگونی را در بدن ترشح می کند که معمولا درسوخت و ساز چربی و قندها نقش دارند. هرگونه اختلال در عملکرد تیروئید می تواند باعث بروز مشکلاتی در بدن شود. یکی از این مشکلات ریزش مو حاصل از کم کاری یا پرکاری تیروئید می باشد.

به یاد داشته باشید که زمانی که بدن در وضعیت بحرانی و حاد قرار می گیرد، اولین جایی که برای دفاع از بدن قربانی می شود موها هستند. در این زمان فولیکول های مو با توقف رشد خود، برای رساندن انرژی به سایر نواحی بدن تلاش می کنند.

ریزش مو ناشی از اختلال تیروئید می تواند هم به دلیل پر کاری تیروئید و هم به دلیل کم کاری تیروئید اتفاق بیفتد هیپو تیروئیدی یا کم کاری تیروئید زمانی اتفاق می افتد که غده تیروئید میزان هورمون تیروئید کمتر از حد طبیعی تولید کند. نتیجه این اتفاق کاهش بسیاری از فعالیتهای بدن است. گرچه کم کاری تیروئید می تواند موقتی باشد، ولی معمولاً یک وضعیت دائمی است که اختلال هورمونی ناشی از آن با مصرف مداوم دارو برطرف می­شود. 

۴ عفونت ها و ریزش مو

بسیاری از ریزش­های ناگهانی بر اثر نوعی از عفونت بروز می یابند.

عفونت­های منجر به تب شدید، عفونت­های قارچی پوست و عفونت­های باکتریایی مانند سیفلیس می­توانند موجب طاسی و یا نازک شدن موها شوند. ولی قارچ هایی هستند، که نسبتاً می توانند در هر جایی از بدن مانند پوست کف سر رشد کنند و به صورت موضعی باعث ریزش موی سر در شوند.درمان این عفونت ها باعث رویش مجدد مو و جلوگیری از ریزش مو می گردد. 

۵ نقش تغذیه ضعیف در ریزش موی آقایان 

رژیم غذایی ضعیف، می تواند باعث ریزش مو شود. مو از پروتئین ساخته شده است ، پس اگر رژیم غذایی شما کم پروتئین است، تاثیرش در ریزش موهای شما نمایان خواهد شد. علاوه بر پروتئین کمبود آهن ، ویتامین های خانواده B، ویتامین C، وهمچنین آنتی اکسیدان هایی مانند بتاکاروتن که در هویج و خرمالو وجود دارد و همین طور ویتامین A  می تواند در این زمینه نقش مهمی داشته باشد.

خیلی از افراد، بهترین مواد غذایی برای رشد و سلامت مو را در رژیم روزانه خود استفاده می­کنند که طبیعتاً نتیجه­ آن به مرور زمان به خوبی مشهود خواهد بود اما برخی با تاثیر از تبلیغات گمان می­کنند که با مالیدن موضعی برخی مواد به مو و یا شستن مو با انواع شامپوهای ویتامینه و پروتئینه می­توان از ضعیف شدن یا ریزش مو جلوگیری کرد که البته مصرف این محصولات تاثیر چندانی ندارد. در حقیقت، پوست ما از سه لایه تشکیل شده و به همین دلیل هیچ وقت نمی توان مواد مورد نیاز را روی پوست سر و صورت به طور موضعی استفاده کرد و نتیجه خوبی گرفت. برای این که روند ریزش مو بهبود یابد، حتما مواد مغذی باید به صورت خوراکی مصرف شوند و پس از ورود به خون، به سلول های پوست و مو برسد   در میان هزاران نوع شامپو، بهترین شامپو آنهایی هستند که فاکتورهای تقویت و تحریک فولیکول دارند می­توانند در درازمدت موثر باشند.

۶ استفاده دائمی از سشوار و ریزش مو 

استفاده نادرست و روزمره از سشوارممکن است موجب سوختن مو و ریزش آن شود که به غیر از موارد خیلی حاد، موی جدیدی از فولیکول رشد می کند و جایگزین موی سوخته می شود.

باورهای غلط در مورد ریزش مو مردان

گردش خون ضعیف

برخی بر این گمانند که گردش خون ضعیف باعث ریزش مو یا کاهش رشد مو می شود که البته این باور اشتباه است. چنانچه شاهد هستیم فرد با مشکلات فشارخون پایین و گردش خون ضعیف پس از عمل کاشت مو، موهای جدید را از دست نمی دهد و در اغلب مواقع موی پیوند زده شده، رشد کرده است.

کلاه و کلاه ایمنی

پوشیدن کلاه معمولی، اگر تنگ نباشد و موجب اصطکاک نشود، باعث ریزش مو نمی شود. بنابراین تصوراشتباهی است که کلاه را از عوامل ریزش مو بدانیم. 

بهداشت ضعیف

این باور غلط باعث می شود که برخی افراد به شستشوی بیش از حد پوست و موی سر روی می آورند در حالی که اگر این­گونه بود، در کشورهای جهان سومی یا حتی در زمان­های قدیم که سطح بهداشت پایین تر بود، می­بایست شاهد شیوع وسیع طاسی در اجتماع باشیم که البته این­چنین نیست.

بهداشت بیش از حد پوست سر

یکی دیگر از باورهای غلط در ذهن بسیاری از مردم آن است که شستشوی مداوم و دوش موجب ریزش یا افزایش ریزش موی سر می­شود. اما شواهدی وجود ندارد که ثابت کند از زمانی که افراد شروع به شستن موهایشان به طور دائم کرده اند، تعداد افرادی که از مشکل ریزش مو رنج می برند ، افزایش پیدا کرده است.